Speciaal voor kunst-erfgoed-en cultuurprofessionals enkele kunst en recht tips.

Een eigenaar van een kunstwerk die zonder gegronde redenen overgaat tot vernietiging van het werk, maakt misbruik van zijn eigendomsrecht en dat is in strijd met de wet.
Kunstwerken in de openbare ruimte moeten ook voldoen aan veiligheidseisen, bijvoorbeeld als het een kunstwerk is met een speelfunctie, in dat geval geeft de Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen de regels.

Een kunstwerk wordt doorgaans als 'total loss' aangemerkt wanneer de totale kosten voor een eventuele restauratie hoger zijn dan de verzekerde waarde van het kunstwerk.

Het is van belang om, voordat een total loss kunstwerk wordt vernietigd, de kunstenaar te informeren en het kunstwerk goed te documenteren. Zorgvuldigheid is altijd het uitgangspunt.

Auteursrechten kunnen ook aan een rechtspersoon worden overgedragen, bijvoorbeeld aan een stichting.

Het lezen van algemene voorwaarden is vooral belangrijk omdat je bent gebonden aan voorwaarden als je de gelding ervan hebt aanvaard, ook al ken je de inhoud niet.

Niet het meest leuke om te lezen, maar lees algemene voorwaarden altijd goed en wees bewust van de (juridische) consequenties van wat in de voorwaarden staat.

Ga bij het opstellen van een contract er niet vanuit dat de ander wel begrijpt wat u bedoelt, wees expliciet en duidelijk en overleg met elkaar over de inhoud van het contract.

Een contract is hetzelfde als een overeenkomst, het zijn twee benamingen voor een afspraak tussen 2 of meer partijen, waarbij voor iedere partij rechten en plichten ontstaan.

Bedenk goed van tevoren wat je precies afspreekt in een contract, want een contractuele verplichting moet je wel nakomen.

Een goed contract is maatwerk, wees dus terughoudend met het klakkeloos overnemen van een voorbeeldcontract en kijk altijd wat van toepassing is op de eigen situatie.

Spreek bij tijdelijke kunst in de openbare ruimte duidelijk af wie verantwoordelijk is voor het herstel van de locatie na verwijdering van het kunstwerk.

Staat er in een juridisch document (bijv. algemene voorwaarden van een kunsttransporteur) het woord 'exoneratie', dan wordt daar mee bedoeld: het beperken of uitsluiten van aansprakelijkheid.

Pas op dat een restauratie van een modern kunstwerk niet zo ingrijpend is dat er sprake is van een aantasting van het werk, dat een inbreuk is op het auteursrecht van de maker.

Wees voorzichtig met het verplaatsen van locatiegebonden kunst in verband met de persoonlijkheidsrechten van de kunstenaar.

Een bruikleen dat nooit is opgehaald door de bruikleengever, wordt niet automatisch een schenking aan de bruikleennemer.

Een kunstwerk volgt in principe het lot van zijn omgeving, maar de rechten van de kunstenaar blijven een belangrijke rol spelen in een geval dat een locatiegebonden kunstwerk verwijderd moet worden.

Ook een mondelinge afspraak is rechtsgeldig, maar is wel lastig te bewijzen. Zorg dus voor een bewijs van hetgeen mondeling is afgesproken.

Vergeet mondelinge afspraken niet schriftelijk te bevestigen, om onduidelijkheid over de gemaakte afspraken te voorkomen.

Leg afspraken zoveel mogelijk schriftelijk vast. Dat schept duidelijkheid. Dat hoeft niet meteen in een dik contract, maar kan ook in een e-mail.

Gebruik liever geen vaktaal in een contract, het is in het belang van alle partijen dat wat in het contract staat voor iedereen duidelijk en begrijpelijk is.

Een goede kunstopdracht is een goed omschreven opdracht. Wie doet wat en wanneer? Als in het begin van de opdracht niet duidelijk is wie welke verantwoorddelijkheid heeft, kan het al snel mislopen.

De verkoop van BKR-kunst heeft geen juridische bezwaren, maar soms wel morele bezwaren.

Een kunstwerk in de openbare ruimte volgt vaak het lot van zijn omgeving. Maak daarom afspraken over de levensduur van het kunstwerk.

Het is toegestaan om een foto te maken van een kunstwerk in de openbare ruimte.

Kunst zonder eigenaar wordt eigendom van degene die eigenaar is van het object of de grond waar het kunstwerk aan is vastgemaakt, door zogenaamde 'natrekking'.

Spreek bij een kunstopdracht expliciet af wie eigenaar wordt van het kunstwerk.

Technische reproducties van een tweedimensionaal werk zijn niet beschermd door de Auteurswet en mag je zonder toestemming gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een foto van een schilderij.

'Beeldrecht' is geen juridische term, men bedoelt er auteursrecht mee, dat niet alleen gaat over beeld, maar ook bijv. over teksten, muziek en film.

Er is geen voorafgaande toestemming nodig om kunst in de openbare ruimte te fotograferen, omdat deze kunst onderdeel is van het straatbeeld.

Let bij het afstoten van schenkingen op of schenkingsvoorwaarden afstoten in de weg staan.

Het is vaste rechtspraak dat een kunstenaar geen garantie heeft op het eeuwige leven van zijn kunstwerk in de openbare ruimte; een kunstwerk volgt vaak het lot van zijn omgeving.

Alleen met toestemming van de eigenaar kan een object uit een collectie worden afgestoten.

http://www.kunstenrecht.nl/