Nederlands auteursrecht

Fotografie en Nederlands auteursrecht
Standbeelden en andere kunst in de openbare ruimte is auteursrechtelijk beschermd. Toch mag dergelijke kunst worden gefotografeerd zonder toestemming, mits de foto maar het kunstwerk toont zoals het zich 'aldaar' bevindt.

Kunstwerken zoals standbeelden of afbeeldingen zijn auteursrechterlijk beschermd. Een foto maken van een schilderij, of een standbeeld natekenen, mag dan niet zonder toestemming van de kunstenaar. Dat is een verveelvoudigging. Nu zijn zulke kunstwerken vaak op of aan de openbare weg te vinden. In dat geval mag het kunstwerk wel worden gefotografeerd, nagetekend enzovoorts, mits het maar gaat om een afbeelding van het werk "zoals het zich aldaar bevindt" (art. 18 Auteurswet 1912).

Openbare kunst
Nu kan het gebeuren dat een kunstwerk aan de openbare weg of op een openbaar toegankelijke plaats te zien is. Een standbeeld kan op een plein worden geplaatst, en een schilderij aan de buitenmuur van een gebouw. Voor kunst in de vorm van een gebouw is natuurlijk per definitie sprake van "op een openbaar toegankelijke plaats"

Fotograferen in de openbare ruimte is toegestaan. Dit botst natuurlijk met het auteursrecht op zo'n kunstwerk. De wet heeft dit geregeld met artikel 18 van de auteurswet:

Als inbreuk op het auteursrecht op een (kunstwerk) dat is gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst, wordt niet beschouwd de verveelvoudigging of openbaarmaking van afbeeldingen van het werk zoals het zich aldaar bevindt. Hoe dit artikel toegepast wordt, wordt hieronder uitgelegd.

Wettelijke eisen voor toegestane reproductie.
Artikel 18 heeft betrekking op bepaalde soorten kunst die permanent in openbare plaatsen geplaatst is. Deze mag worden gefotografeerd, nagetekend of nageschilderd, zolang het resultaat maar een "afbeelding" te noemen is. Deze afbeelding mag op elke manier worden gepubliceerd, verkocht of openbaar tentoongesteld worden. Ook op Websites. Het moet wel gaan om een reproductie van het werk zoals het zich aldaar bevindt.

Vormen van kunstwerken
De wet noemt expliciet twee vormen van kunstwerken waarvoor deze regeling geldt:
teeken-, schilder-, bouw- en beeldhouwwerken, lithografieën, graveer- en andere plaatwerken ontwerpen, schetsen en plastische werken, betrekkelijk tot de bouwkunde
Hieronder vallen bijvoorbeeld standbeelden, schilderijen, tekeningen, graffiti, toegepaste kunst
(designmeubilair), huizen en andere gebouwen.