dinsdag 23 november 2010

De Kunst van het weglaten.

Een van de moeilijkste dingen is weglaten. Weglaten van woorden, zinnen, beelden en ervan uitgaan dat mensen zo slim zijn om te begrijpen wat je bedoelt. Dus zonder dat je het hele verhaal vertelt of het hele beeld laat zien. Als je kunt weglaten, heb je vertrouwen, zelfverzekerdheid en zoveel nonchalance dat mensen die een incompleet verhaal niet begrijpen, je niet deren. Weglaten is een talent, een bewuste, vaak hartverscheurende, keuze. Weglaten is kunst.


Ik hou ervan. Van kunst waarin veel is weggelaten. Literatuur waarbij ik moet nadenken, waarbij mijn hoofd veel lege plekken moet invullen, waarbij er ruimte is voor eigen interpretatie. Waarin woorden en zinnen puur functioneel zijn, en er geen adjectief te veel geschreven staat. Ik verkies een karige Bordewijk, of hedendaagser: Martel, met louter broodnodige zinnen, hoe fantasierijk het verhaal ook mag zijn, boven een barokke Zafón. Zafón die je geen verhaal maar haast een schilderij voorschotelt, met veel zwierige penseelstreken en klatergoud, humorloos. Mijn fantasie wordt gevangen en bekneld in de beelden die hij schrijft. Of dan architectuur. Hoezeer ik me kan verliezen in steden als Rome, met een overdaad aan Renaissancistische en barokke tierelantijnen waar mijn ogen en hoofd vol en stil van worden, de architectuur die mijn hart raakt en mijn hoofd laat fladderen, is De Stijl en Bauhaus. Strak, minimalistisch, geen muur te veel, functioneel, met vaak een knipoog naar andere stijlen of gebouwen. Intertekstualiteit in de architectuur. Kunst met een grapje, maar dan wel een grapje dat je zelf moet vinden. Want die zijn het lekkerst en bevredigen het meest.


Maar dan. Met mijn grote mond.
Hoe mooi ik andermans karige literatuur en kunst ook vind, mijn woonkamer ziet eruit als een kleurige uitdragerij en mijn schrijverij is vaak overdadig. Op mijn dressoir staan dertien foto's, drie waxinelichtjes, vijf borrelglaasjes en een karaf, een glazen schaal, een Verkade koekblik en twee kommen met troep, allemaal opdat ik er vaak naar kan kijken. En ik me kan laven aan de herinneringen die deze voorwerpen oproepen. Ben ik bang dat als ik er niet meer naar kan kijken, de herinneringen vervliegen? Ben ik bang dat als ik u een verhaal vertel in de door mij zo bewonderde minimale stijl, u me niet langer begrijpt? Wil ik alles koste wat het kost vasthouden en beteugelen?
Weglaten is een nonchalance, een zelfverzekerdheid. Het is vertrouwen hebben in wat je doet en wat je kunt. Weglaten is meer dan je darlings killen, het is je publiek loslaten en laten gissen en invullen, een talent en een kunst.
Weglaten is snotverdommes knap. En aangezien ik de neiging om u hier enkele plaatjes van Bauhausgebouwen te laten zien zodat u snapt waarover ik het heb maar heel moeilijk kan onderdrukken, moet ik nog heel veel oefenen.


Octavie (1977) blogt sinds april 2006 voor het grote publiek. Is Neerlandicus, (scenario)schrijver, schapenherder, kippenhoeder en moeder. www.octaview.nl




Geen opmerkingen:

Een reactie posten