beelden in de openbare ruimte van best: april 2010

Wie goed kijkt, ziet overal Kunst

Kunstenaar Gerard van Opstal verzamelt op zijn blog kunstobjecten die in de openbare ruimte te vinden zijn. Aan wat hij noemt "Rabokunst" heeft hij een hekel.

door Lukas van der Storm

Om de gigantische mol op het dak van de spoortunnel kan niemand heen. Maar er is nog zoveel meer, vindt kunstenaar Gerard van Opstal (60). Wie met de juiste bril op door Best loopt, ziet ineens overal kunstwerken. Van Opstal verzamelde alle kunstobjecten in de openbare ruimte van zijn woonplaats op een blog. Na anderhalf jaar is de verzameling bijna af. Althans, voorlopig.
Hoog tijd dus voor een kunstzinnig rondje Best. Startpunt is - toch maar wel - de veelbesproken mol. De kolos spleet Best in twee kampen toen hij vorig jaar werd geplaatst. De ene helft van het dorp zag de humor in van het metershoge beeld, het andere kamp vond het een wanstaltelijk gedrocht. Alle aandacht leidde er in elk geval toe dat grappenmakers zijn nagels lakten.
"Ach , ik ga zo'n ding niet mooi of lelijk vinden", zegt Van Opstal laconiek. "Dat is een kwestie van smaak. Hij staat daar goed. De plek is mooi uitgekozen, op een heuveltje. Wel vind ik hem slecht afgewerkt." De kunstenaar loopt over het grasdek naar het beeld. "Kijk... De scheuren staan er nu al in. En die rand op de voet is slecht laswerk. Heel slordig." Van Opstal loopt over het tunneldak in de richting van het centrum. "Kijk, dit kun je ook al kunst noemen." Hij wijst naar de groenbezaaide, dakachtige punten die langs de stoep zijn aangebracht. "Leuk gedaan, dit neigt al naar Land Art.
Heb ik ook op het blog staan." Het stationsgebied bevat ook nog een uitgebreide waterinstallatie.
"Dat krijg je met de procentregeling waar de overheid mee werkt. Een procent van het bedrag dat een project kost, moet aan kunst worden besteed. Om het geheel een beetje leuk aan te kleden."
Een goede zaak, vindt hij. "Je krijgt dan tenminste neutrale, eerlijke kunst. Het alternatief is dat in opdracht van een geldschieter een beeld wordt neergezet. Rabokunst, noem ik dat. Dat zie je in Limburg bijvoorbeeld veel. Dan schenkt zo'n bank een beeld aan de plaatselijke carnavalsvereniging. Staat er weer zo'n fantasieloos ding op een plein." Ook een Bests voorbeeld is snel gevonden, in het winkelcentrum."Dit stuk noemen ze het Boterhoekje", fulmineert hij. "Dus wat zie je dan... een beeld van een man die boter aan het maken is. Prima dat het er staat, maar je moet er niet te veel van hebben. Heel veel mensen zullen het prachtig vinden: het is ook heel herkenbaar. Maar ik kijk dan liever naar iets waar een idee achter zit." Of op een kerkhof, zo blijkt tweehonderd meter verderop. "Ik heb zeven jaar als steenhouwer op kerkhoven gewerkt. Een week lang een oud graf opknappen voor Hemelvaart, daar kickte ik op. Ik kom er nog steeds graag. Zo'n oude grafsteen met een Mariabeeld... dat wordt tegenwoordig niet meer gemaakt. Nu laten ze zo'n steen uit India komen omdat daar het uurloon lager is." Al komt hij er als Bestenaar bijna dagelijks langs, Van Opstal raakt niet uitgepraat over de Kunst van bij hem om de hoek. "Het is misschien niet allemaal even prachtig. Maar al die werken zijn toch bedoeld om onze leefomgeving een beetje te veraangenamen. We mogen daar best zuinig op zijn. Het schort nog wel eens aan het onderhoud, dat hoort er voor de gemeente natuurlijk ook bij. En oudere werken halen ze soms gewoon weg zonder dat de maker er van weet. Maar goed, er komt gelukkig al steeds meer aandacht voor openbare Kunst. Dat probeer ik met mijn blog nog verder te vergroten. Ik hoop dat meer mensen eens met andere ogen door hun eigen omgeving lopen."

donderdag 22 april 2010 Eindhovens Dagblad